Smaragd

Smaragd staat op de tweede plaats na saffier in de Nederlandse Top Drie kleuredelstenen ranglijst. Behorend tot de berylgroep van mineralen (Mohshardheid 7,5-8), smaragd is de groene edelsteen par excellence: "Niets groent groener" heeft Plinius de Oudere ooit gezegd over de onvergelijkbare kleur van "smaragdgroen".

Kleur en licht

Vindplaatsen bepalen vaak de kleur!

Tegenwoordig komen de meeste smaragden in de commerciële handel uit Colombia, Brazilië, en Zambia. Hoewel Colombiaanse smaragden beroemd zijn voor hun kleur - schitterend groen met een licht blauwe tint, kunnen top Braziliaanse smaragden, die meer naar geel-groen neigen, zeker in kleur wedijveren met de Colombiaanse stenen. Helderheid is typerend voor Afrikaanse smaragd, die een kristallijne verschijning heeft en meestal licht en levendig toont.

Ongeacht de verschillende vindplaatsen, hebben veel smaragden kleine oppervlakkige scheurtjes, tevens insluitsels - de unieke "moedervlekken" van bijna elke smaragd. Zulke imperfecties (in vaktaal "jardins" genoemd) zijn af en toe weg te werken in de zetting. Kleur bepaalt de waarde. Hoe levendiger en dieper groen een smaragd is, hoe meer waarde hij heeft op de internationale markt. Maar meestal is het toch een kwestie van een "trade-off" tussen levendig licht-groene stenen en doffe donker-groene stenen: kortom een kwestie van smaak en budget. Smaragden zijn mooi in beide (geel of huiskamer) kunstlicht en daglicht (of onder een diamant-sorteerlamp).

Vorm, slijpsel en maat

Smaragd kan als gefacetteerde of cabochon steen geslepen worden. De meest gebruikelijke vormen van gefacetteerde smaragd zijn rond, ovaal, peer, markies (= navette), carré (= vierkant of "square"), baguette, octagon (= smaragd slijpsel of "emerald-cut", en "emerald-cut" carré), trilliant, en hart. Cabochon geslepen smaragden worden meestal rond of ovaal gelepen. Omdat de kristallen van smaragd (hexagonal) zeszijdige prisma's zijn, worden de grotere stenen meestal naar octagon of ovaal vormen geslepen. Fijne kwaliteit rond geslepen smaragd boven de 6 mm kunnen zeer zeldzaam en kostbaar zijn.

Herhaling: De handel van kleuredelstenen wordt niet beheerst door een monopolie; iedere slijperij in ieder land kan zijn eigen slijpsel maken. Daarom is het karaat gewicht zeker niet standaard voor een bepaalde vorm en maat in een bepaalde steensoort. Voor het bestellen van kleinere stenen is het dus belangrijk om de maat, niet het gewicht, te specificeren. T.a.v. alle diamantairs: het soortelijk gewicht -ook relatieve dichtheid genoemd- van edelstenen varieert behoorlijk; een "10-punter" diamant heeft niet de zelfde maat als een smaragd van 0,10 kt.!

In de kleinere maten zijn gekalibreerde stenen makkelijker te krijgen, dus is het mogelijk om een bredere keus van kwaliteiten en tinten te vinden, b.v. gekalibreerde ovale maten in mm: 4x3, 5x3, 5x4, 6x4, 7x5, 8x6. Grotere dan 8x6 mm ovalen zijn meestal ongekalibreerd.